W lutym 2025 młody miłośnik dzwonów, Nataniel Zawlik, wykonał inwentaryzację jedynego zachowanego do dziś dzwonu cerkwi greckokatolickiej w Rozdzielu. Objęła ona dokumentację fotograficzną, opis dekoracji, pomiar geometryczny oraz nagrania dzwonu w użyciu. Instrument jest wykonany z brązu, waży 12 kg, ma 285 mm średnicy i 270 mm wysokości. Ma obniżony dźwięk fis-3. Jego skromną dekorację stanowi pięć karbów (półwałków) i napis na szyi: "467", będący prawdopodobnie numerem seryjnym dzwonu. Kształt żebra dzwonu wskazuje na prawdopodobną pracownię, w której został wykonany - odlewnię Braci Felczyńskich w Kałuszu lub Przemyślu (były dwie siedziby firmy). Natomiast po niskim numerze seryjnym szacuje się, że powstał na przełomie XIX i XX wieku. Dzwon ten jest najmniejszym z zestawu trzech dzwonów wykonanych dla cerkwi w Rozdzielu w tej odlewni. Świadczą o tym serca pozostałe po dwóch większych dzwonach, które – ze względu na ich wielkość – najprawdopodobniej umieszczone były w dziś już nieistniejącej wolnostojącej dzwonnicy. Także los samych instrumentów jest nieznany.
Oględziny wykazały, że stan techniczny dzwonu zagrażał jego dalszej eksploatacji. Konstrukcja, na której wisiał, była zbyt niska, co powodowało, że przy użytkowaniu dzwon uderzał o belkę więźby dachowej. Serce dzwonu zamontowano z przesunięciem o 90 stopni, co utrudniało efektywne dzwonienie, tak, by serce uderzało w obydwie strony klosza instrumentu. Brakowało również wysięgnika na linę, a sama lina była zamocowane do metalowego pręta, owiniętego wokół jarzma dzwonu. Dzwon nie mógł też swobodnie się kołysać, ponieważ został osadzony na czopach wyrytych w belkach.
Stąd też zdecydowano wykonać generalny remont dzwonu. Wykonano następujące prace:
- wymiana elementów konstrukcji nośnej,
- wytoczenie nowego serca dzwonu,
- wykonanie nowego jarzma dzwonu, z dospawanym wysięgnikiem na linę,
- zastosowanie łożysk samonastawnych, jako elementów pozwalających na swobodne kołysanie dzwonu,
- odczyszczenie i wypolerowanie klosza dzwonu.
Wszystkie wymienione prace wykonało dwóch wprawnych pasjonatów dzwonów, Wiktor Ignarski oraz Nataniel Zawlik, działających we wspólnym projekcie dokumentacji dzwonów: "WI.NZ". Od najmłodszych lat pasjonują się dzwonami, a od trzech lat razem inwentaryzują dzwony w kościołach i cerkwiach Podkarpacia i Małopolski. Nataniel Zawlik pracuje nad publikacją "Dzwony Łemkowszczyzny", czego etapem jest trwająca inwentaryzacja w cerkwiach tego rejonu. Młodzi pasjonaci efekty swojej pracy przedstawiają w filmach umieszczanych na kanałach serwisu YouTube:
- kanał Nataniela Zawlika: https://www.youtube.com/@wi.nzdzwony
- kanał Wiktora Ignarskiego: https://www.youtube.com/@DzwonyPodkarpacia
Parafia składa serdeczne podziękowania za fachowo i z sercem wykonaną pracę. Już niebawem, w pierwszy dzień Wielkanocy, dzwon ten obwieści mieszkańcom Rozdziela Zmartwychwstanie Pańskie. Niech Pan Bóg błogosławi w realizacji kolejnych projektów!
Bóg zapłać! Spasy Hospody!
